RESULTATEN

Van één gewas naar strokenteelt: Beslissingsregels van koplopers in Nederland

Strokenteelt is een innovatieve niche en een alternatief voor monocultuur dat meer ecosysteemdiensten te bieden heeft, waaronder een hogere biodiversiteit en esthetische waarde, maar met een vergelijkbare opbrengst. Ook binnen het huidige landbouwsysteem kunnen boeren het implementeren door de strookbreedte aan te passen aan de werkbreedte van hun machines. Bij strokenteelt werkt men met vier dimensies van diversiteit: ruimte, tijd, genen en gewasbeheer, wat de overgang van monocultuur naar strokenteelt moeilijk(er) maakt.

Het onderzoek

In deze studie willen we leren van de ervaringen van pioniers op het gebied van strokenteelt door: 1) de context, doelstellingen, uitdagingen en resultaten van de ervaringen van boeren met strokenteelt in het eerste jaar in kaart te brengen, en 2) patronen te identificeren in de beslissingsregels die boeren hanteren. Hiervoor hebben we semi-gestructureerde diepte-interviews gehouden met tien Nederlandse boeren met ten minste één jaar ervaring met strokenteelt.

Resultaten

Uit de resultaten bleek dat alle boeren het doel hadden om de biodiversiteit van insecten te vergroten. Veelvoorkomende uitdagingen waren een gebrek aan agro-ecologische kennis en ervaring, ongeschikte werkbreedte van machines en schade aan naburige gewassen. De meeste boeren waren positief over het aanpassen of aanschaffen van aangepaste machines en stonden neutraal tegenover veranderingen in de opbrengst, maar beoordeelden de werkdruk negatief.

Uiteindelijk hebben we 49 beslissingsregels geïdentificeerd, bestaande uit 113 conditie-beslissingsrelaties. We hebben twee clusters of archetypes van boeren gevonden die verschilden in hun neiging om mechanisatie aan te passen. We vonden geen patroon in de andere aanpassingen van monocultuur naar strokenteelt. Dat wijst erop dat de veranderingen sterk afhankelijk zijn van de individuele boer.

Machines en gewaskeuze

De twee meest genoemde beslissingen waren investeringen in machines en aanpassing van de gewaskeuze. Deze kennelijk belangrijke beslissingen kunnen als leidraad dienen voor uitwisselingen tussen strokenteeltboeren, adviseurs en onderzoekers. Door gebruik te maken van de diverse beslissingsregels die in deze studie zijn vastgelegd, en door de infrastructuur en institutionele ondersteuning voor strokenteelt te versterken, kunnen boeren de overstap maken naar duurzame landbouwsystemen.