Sneak peek

Eerste ideeën voor living labs

In de afgelopen maanden hebben PJ Beers, Luc van Veghel en collega’s hard gewerkt om, aan de hand van al jullie input uit eerdere bijeenkomsten en de interviews met alle consortiumpartners, projectthema’s te ontwikkelen waarin we gezamenlijk jullie vragen willen gaan oplossen. Op 23 november pitchen we de eerste projectideeën.

Samen met jullie gaan we de projectthema’s omzetten naar concrete projecten voor deze thema’s. Uit de lijst projectthema’s hebben we een aantal concrete activiteiten gedestilleerd waar we direct mee kunnen starten. De keuze voor specifiek deze projecten is enigszins arbitrair geweest, maar we hebben rekening gehouden met de enorme diversiteit aan agrariërs en consortiumpartners die allen andere vragen hebben. We hebben geprobeerd deze projecten zo divers mogelijk te kiezen en projecten te selecteren waar we direct mee aan de slag kunnen.

Een eerste voorzet

Hieronder vind je vijf eerste projectideeën, geselecteerd op basis van jullie vragen, maar de definitieve selectie bepalen we samen op 23 november.

Project 1: Eenvoudigere strokenteelt administratie

Meerdere agrariërs geven aan (veel) meer tijd kwijt te zijn aan de administratie van strokenteelt ten opzichte van de administratie van conventionele akkerbouw. Dit lijkt onder andere te maken te hebben met het instrumentarium van RVO, wat momenteel ingericht is op conventionele akkerbouw. In dit project werken we met RVO samen om hun instrumentarium onder de loep te nemen en uit te zoeken waar verbeteringen mogelijk zijn om strokenteelt beter te faciliteren.

Project 2: Strokenteelt beloning uit de keten

Teelt die meer in lijn is met ecologische principes is in het maatschappelijke belang, ook voor ketenpartijen. De vraag is alleen hoe dit betaald gaat worden. Zijn producten uit strokenteelt duurder om te maken? Zo ja, hoe worden marges dan verdeeld? Samen met een partij uit de lange keten onderzoeken we deze vragen.

Project 3: Een strokenteelt starterskit

Wanneer conventionele akkerbouwers over willen stappen naar strokenteelt, weten ze vaak niet hoe ze dit moeten doen. Wanneer ze deze vraag aan hun adviseurs voorleggen, weten zij het antwoord vaak ook niet. Samen met adviseurs ontwikkelen we een masterclass voor teeltadviseurs waarin hen geleerd wordt hoe strokenteelt kan werken. Hier houden we rekening met vaak geteelde gewassen, zoals ui en suikerbiet, en regio’s en daarmee gepaard gaande perceeltypen en grondsoorten.

Project 4: Het échte verhaal

Er bestaan veel verhalen rondom strokenteelt. Zo zou het duurder zijn, complexer zijn, en tijdrovender zijn. Kortom, het wordt voor agrariërs niet aantrekkelijk gemaakt om met strokenteelt te beginnen. In dit project spreken we agrariërs en ambtenaren en vragen we hen naar hun ervaringen in het realiseren van een overstap naar strokenteelt. Deze verhalen bundelen we tot het échte verhaal, dat we verspreiden onder nieuwskanalen en liefst onder achterbannen van consortiumpartners.

Project 5: De samenwerking tussen strokenteelt en horeca

Wanneer een agrariër strokenteelt bedrijft, kan het voorkomen dat de productievolumes lager worden. Momenteel wordt ervaren dat groothandels niet altijd staan te wachten op dergelijke lage volumes. Echter, het lijkt erop dat de horeca hier wel om staat te springen. Zij hebben behoefte aan diverse producten in lagere volumes. In dit project gaan we de samenwerking aan tussen een agrariër en een horecazaak om te achterhalen in hoeverre een dergelijke constructie haalbaar is en wat er nodig is om dit werkbaar te maken.

Op 23 november kiezen we samen de definitieve projecten en kun je je aansluiten bij het project waar jij een waardevolle bijdrage aan kunt en wilt leveren.

Meer thema’s

De bovenstaande vijf thema’s is een voorselectie uit een langere lijst met leervragen. Hieronder beschrijven we ze kort.

Waarde propositie voor korte ketens

Hoe kan een agrariër met gemengde teeltsystemen verdienvermogen creëren via de korte keten en wat is de invloed hiervan op de korte keten? Hoe raakt dit het verdienvermogen van korte keten partijen?

Lange keten waardepropositie

Hoe kan een agrariër met gemengde teeltsystemen verdienvermogen creëren via de lange keten en wat is de invloed hiervan op de lange keten? Hoe raakt dit het verdienvermogen van lange keten partijen?

Het intercollegiale verhaal

Wat is de invloed van agrariërs op elkaar in het maken van de overstap naar gemengde teeltsystemen? Hoe krijg je het goede verhaal van gemengde teeltsystemen naar (conventionele) agrariërs? Wat voor beeldvorming is hier voor nodig?

Korte coöperatieve afzetketens

Wat zijn de mogelijkheden om producten uit gemengde teeltsystemen af te zetten in korte ketens? Welke volumes worden hier gevraagd en kan dit matchen met de volumes die gemengde teeltsystemen leveren? Hoe moet zo’n korte keten samenwerking met een agrariër vormgegeven worden?

Ketenbeloning vanuit lange keten

Kunnen we een ketenbeloning (in lange ketens) opzetten die meerwaarde biedt aan agrariërs met gemengde teeltsystemen? Hoe dan?

Nieuwe contractvormen en certificering

Hoe ziet planmatige teelt met gemengde teeltsystemen eruit? Wat voor contracten moeten hiervoor worden opgesteld? Wat is de invloed op leveringszekerheid en is certificering mogelijk? Moeten consumenten hierover geïnformeerd worden en zo ja, hoe?

Logistieke uitdagingen

Wat zijn de mogelijkheden om in gezamenlijkheid te werken in een regio? Kan een dergelijke logistiek volumes vergroten? Hoe werkt dit met bijvoorbeeld opslag of een wasserij?

Technologie – machinerie en beregening

Wat voor machines zijn nodig voor een akkerbouwer die strokenteelt gaat bedrijven? Hoe ziet de beregening en watervoorziening eruit? Hoe kunnen we bodemverstoring zo veel mogelijk beperken? En wat kunnen snel opkomende gewassen en/of andere machines hiervoor betekenen?

Advies van erfbetreders

Hoe ziet een basis bouwplan eruit voor een gemengde teelt agrariër? Hoe verandert dit plan afhankelijk van de regio waar de velden liggen? Hoe kunnen erfbetreders hierover adviseren aan agrariërs?

Gewascombinaties en veredeling

Welke rassen van gewassen werken het beste voor strokenteelt? Hoe kunnen we de ontwikkeling van deze rassen in gang zetten?

(Reductie) chemische bestrijding

Uitzoeken hoe drift voorkomen kan worden. Kan dit met andere middelen? Andere technologieën, andere gewascombinaties (zoals tussenstroken)?

Natuurlijke bestrijding

Hoe kan natuurlijke bestrijding bijdragen aan het verminderen van plaagdruk? Hoe kunnen we lessen van de glastuinbouw naar het veld brengen? Welke natuurlijke bestrijders zijn nodig in specifieke gewascombinaties in strokenteelt?

Beleidskansen

Hoe kunnen gemengde teeltsystemen als strokenteelt helpen om NPLG doelen te halen? Wat is de rol van beleid en wetgeving in het beperken dan wel stimuleren van gemengde teeltsystemen? Denk bijvoorbeeld aan de natuurwetgeving.

Publiek belonen

Wat zijn de mogelijkheden om strokentelers (en andere agrariërs met mengteelten) te belonen via doelsturing? Wanneer is een dergelijke beloning wel en geen staatssteun? Wat zijn de mogelijkheden om als agrariër samen te werken met organisaties als natuurfederaties en provincies? Hoe ziet een dergelijke samenwerking eruit? Hoe kunnen hier win-win situaties uit ontstaan?

RVO(-administratie)

Hoe kunnen we de administratieve processen bij RVO vereenvoudigen? Tegen welke regels en administratieverplichtingen lopen akkerbouwers aan? Hoe kunnen we het instrumentarium bij RVO aanpassen? Wat zijn mogelijkheden om tegenprestaties te bieden voor gemengde teeltsystemen? En wat is de rol van het GLB?

Kruisbesmetting en residuen

Wat zijn de mogelijkheden met betrekking op de wet- en regelgeving rondom kruisbesmetting? Is het logisch om het huidige systeem in stand te houden in de context van gemengde teeltsystemen? Zo niet, hoe kunnen we het aanpassen?

Vergunningverlening

Wat zijn de huidige barrières rondom vergunningen verlenen? Werkt hier iets beperkend in? Zo ja, hoe kunnen we dit aanpassen?

Mengteelt

Hoe zijn de inzichten van Cropmix toepasbaar op mengteelt? Is mengteelt toe te passen in strokenteelt? Hoe is mengteelt werkbaar te krijgen in ketens?

Kansen en uitdagingen Agroforestry

Welke kansen en uitdagingen liggen er die specifiek voor Agroforestry zijn, ten opzichte van strokenteelt? Qua wet- en regelgeving, het boerenbedrijf, de keten, institutioneel, etc.

Kansen en uitdagingen Pixel farming

Welke kansen en uitdagingen liggen er die specifiek voor pixel farming zijn, ten opzichte van strokenteelt? Qua wet- en regelgeving, het boerenbedrijf, de keten, institutioneel, etc.

Bonus: Kennisverspreiding

Hoe verspreiden we de kennis van CropMix over gemengde teeltsystemen naar alle relevante belanghebbenden?