Akkerbouwers, onderzoekers en ketenpartners slaan de handen ineen om een doorbraak te realiseren in de transitie naar een duurzame akkerbouw in het vijfjarige onderzoeksprogramma CropMix. Centraal staat het vergroten van de gewasdiversiteit door middel van strokenteelt. Daarmee willen we ecologie en akkerbouw samenbrengen en de maatschappelijke transitie naar een duurzamer landbouwsysteem aanjagen.
Grote uitdagingen
De Nederlandse landbouwsector staat voor grote uitdagingen, waaronder ernstig verlies aan biodiversiteit, verspilling van hulpbronnen, afhankelijkheid van milieuonvriendelijke productiemiddelen (bijv. pesticiden), risico’s voor de volksgezondheid door het gebruik van bestrijdingsmiddelen en klimaatverandering. Daarnaast is de economische positie van boeren vaak kwetsbaar, terwijl het grote publiek zowel betaalbaar voedsel als een schoon en biodivers milieu wil. De EU legt bovendien het gebruik van bestrijdingsmiddelen steeds verder aan banden. Al deze zaken vereisen belangrijke veranderingen in de landbouwpraktijken en creëren een dringende behoefte aan een transitie naar duurzamere en milieuvriendelijkere teeltsystemen.
Biodiversiteit en veerkracht
CropMix stimuleert de transitie naar robuustere agrofoodproductie-ecosystemen, waarin biodiversiteit en veerkracht het uitgangspunt zijn. Duurzame akkerbouw stoelt op het ecologische principe van (gewas)diversiteit, maar de transitie naar een op ecologie gebaseerde landbouw vereist naast veranderingen in ecologie ook veranderingen in technologie, kennis, waarden en regelgeving. Daarom werken in CropMix onderzoekers uit diverse disciplines (ecologie, economie, sociale wetenschappen) samen met diverse ketenpartners, zoals overheden, gewasbeschermingsorganisaties, veredelaars, natuurorganisaties, banken, voedselketenpartners, groene opleidingen en andere partners die een rol spelen in de transitie te helpen versnellen in de praktijk. Centraal in het onderzoeksprogramma staan 25 akkerbouwbedrijven die werken aan gewasdiversiteit met behulp van strokenteelt.
Bodemleven en biodiversiteit verbeteren
De toekenning van 10 miljoen euro vanuit de Nationale Wetenschapsagenda geeft het interdisciplinaire team de mogelijkheid om nieuwe kennis te ontwikkelen over de ecologische principes die teeltsystemen duurzaam productief maken en welke sociaaleconomische en maatschappelijke factoren de transitie naar landbouwsystemen met gewasdiversiteit hinderen of juist mogelijk maken. Met het bevorderen van de gewasdiversiteit beoogt het programma het bodemleven en de biodiversiteit op en rond de akkers te vergroten. Tegelijkertijd zijn goede verdienmodellen voor boeren en gezonde, betaalbare voeding voor consumenten ook belangrijk. Door de hele keten te bestuderen, van bodemleven tot en met de consument, zoekt het programma naar werkbare en integrale oplossingen die aansluiten bij de specifieke problemen waar de akkerbouwers in de praktijk tegenaan lopen.
Consortiumpartners en deelnemers
Deelnemende onderwijs- en onderzoeksinstellingen: Wageningen University & Research (penvoerder), HAS Green Academy, Vrije Universiteit Amsterdam/Athena Instituut, Louis Bolk Instituut, Aeres University of Applied Sciences, TU Eindhoven, Rijksuniversiteit Groningen, Avans University of Applied Sciences.
Overheden: Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, Provincie Flevoland, Provincie Gelderland, Provincie Noord-Brabant.
Maatschappelijke partners: Triodos Bank en Foundation, Agrifirm, Artemis, Plantum, Vitalis, Bejo Zaden, Farm Frites International BV, BASF, Koppert, Protix, Bakker Barendrecht, Bbrood, Vlinderstichting, Natuurmonumenten, Ravon, Task Force Korte Keten, Hippybees, CIV Groen, Albert Heijn, AVVN, Rabobank, Vogelbescherming, LTO.
Deelnemende akkerbouwbedrijven: Boer en Buurt, Herenboeren Wilhelminapark, Hoeve Steenenis, Proeftuin Van Pallandtpolder, ERF B.V., Landgoed Zuylestein, Landgoed Velhorst, Zenderense Es, Janmiekeshoeve, Nieuw Udengast, EET-Wageningen, Flevo Landschap, Hof van Heden, Loverendale, Kloosterplaats, Hoalderkamp, De Watertuin, De Bijenhof, VOF Bos, Ekoto, Huiberts Biologische Bloembollen, De Dennenhoeve, Beleef het en Eet het, BI-JOVIRA, Zonnegoed.
CropMix is gestart op 1 januari 2023 en loopt tot en met eind 2027. Het programma is onderdeel van de Nationale Wetenschapsagenda en wordt gefinancierd door NWO.
