Resultaten 2024

Eerste resultaten

Eén van de doelen van ons experiment was het benutten van kennis van moestuinders die van waarde kan zijn voor de akkerbouw, met name als het gaat om strokenteelt of andere vormen van gewasdiverse teeltsystemen. We vroegen de deelnemers allemaal een keuzegewas te kiezen om te combineren met tuinbonen en ook waarom jullie voor dit gewas kozen.

Hieronder zie je de top 10 keuzegewassen. Veel deelnemers kozen het keuzegewas omdat het een gelijk groeiseizoen heeft met de tuinbonen of omdat het goed paste in het wisselteeltschema.

  1. Rode bieten 
  2. Aardappelen – vanwege het benutten van stikstof van de tuinbonen
  3. Sla – vanwege het benutten van stikstof van de tuinbonen of omdat ze de bodem bedekken
  4. Erwten en peulen
  5. Maïs – omdat het past in het idee van “Drie Zusters” – combinatieteelt van pompoen, maïs en bonen
  6. Uien – omdat ze schadelijke insecten afschrikken
  7. Bonen – vanwege de gelijke voedingsbehoefte, omdat beide stikstofbinders zijn en dus meer stikstof in de grond opslaan voor het gewas van volgend jaar, of als afleiding voor plagen in de latere (stok)bonen
  8. Snijbiet
  9. Courgette – vanwege de gelijkenis met pompoen, omdat ze bestuivers lokken of omdat lage courgettes naast hoge tuinbonen ook voor ruimtebesparing zorgen in de tuin
  10. Spinazie – kan geoogst worden voordat tuinbonen hoog zijn zodat licht optimaal wordt benut

Andere interessante combinaties die voorbij kwamen waren:

  • Dille (alleen of gemixt met andere kruiden) voor het verjagen van luizen.
  • Verschillende soorten bloemen voor het aantrekken van bestuivers en natuurlijke vijanden.
  • Artemisia voor het aantrekken van lieveheersbeestjes om de luizen te bestrijden.
  • Meerjarige gewassen zoals asperge, artisjok en zelfs jonge fruitbomen.

En hoe zit het met die bonen?

Uiteindelijk is een van onze andere doelen om te analyseren welke combinaties met tuinbonen nu beter of juist minder goed werken dan andere. De resultaten over de opbrengst van de tuinbonen en de vergelijking tussen de combinaties met tuinbonen vergt echter nog wat meer analyse. De resultaten over de opbrengst en de prestaties van de bonen laat dus nog even op zich wachten. Wordt vervolgd!

Foto: Deelnemer Lisa.


Wil je meer weten of heb je vragen? Neem contact met ons op via moestuinmix@wur.nl.  

MoestuinMix is een burgerwetenschapsproject waarin moestuiniers experimenteren met verschillende gewascombinaties.

In samenwerking met

www.avvn.nl

Meer informatie

Wil je meer weten of heb je vragen? Neem contact met ons op via moestuinmix@wur.nl.  

Over MoestuinMix

MoestuinMix is onderdeel van CropMix. Een vijfjarig onderzoeksprogramma naar op ecologie gebaseerde landbouw. Het CropMix-consortium bestaat uit een groot aantal partners en onderzoeksinstellingen.

Wageningen University & Research coördineert CropMix en de experimenten in MoestuinMix.

Voor nieuws en updates, volg CropMix op LinkedIn

Veelgestelde vragen

De tuinboon en pompoen staan het grootste gedeelte van het seizoen niet samen in de tuin. Waarom kiezen jullie voor deze combinatie?

  1. Tuinbonen zijn een vroeg gewas en groot gedeelte van het seizoen staat de tuinboon in zijn eentje in de tuin. Als we de zaaidichtheid aanpassen en ruimte maken om straks ook pompoen te kunnen zaaien krijgt elke tuinbonenplant meer licht. De tuinboon heeft minder concurrentie van zijn soortgenoten. Voor de pompoen geldt juist dat die pas laat geplant of gezaaid wordt en in het begin nog maar heel weinig ruimte in neemt. Als de tuinbonen geoogst zijn, kan de pompoen mooi de ruimte innemen van de tuinenbonen. Bij enkele teelt zou je één bed met tuinbonen hebben en één bed met pompoenen. Door ze in hetzelfde bed te zaaien, kan je twee bedden gebruiken en ook nog eens meer oogsten per plant. In de wetenschap noemen we dit ‘temporele niche differentiatie’ en dit lijkt het grootse voordeel te hebben in gebieden met een gematigd klimaat.
  2. Tuinbonen zijn zogenoemde stikstofbinders door een samenwerking met bodembacteriën. Deze bacteriën leveren de tuinboon stikstof in ruil voor suikers van de tuinboon. Als de tuinboon afsterft, blijven de planten en wortelresten van de bacteriën achter en geven zo de vastgelegde stikstof door aan het volgende gewas, in dit geval de pompoen. Ook is tuinboon heel goed voor het bodemleven. Ze stimuleren gunstige bodemschimmels waarvan de pompoen ook weer kan profiteren. Laat de wortels van de tuinboon en eventueel ook de stengels zitten!
  3. Pompoen en tuinboon zijn beide interessant voor bestuivende insecten. Door ze bij elkaar te telen kunnen de bestuivers over een langere periode van dezelfde plek gebruik maken dit scheelt zoektijd.
  4. Pompoen en tuinboon kunnen beide last hebben van luizen. In gezonde ecosystemen zullen op de luizen ook natuurlijk bestrijders afkomen. Als de pompoen geplant wordt staat er al een legertje van natuurlijke bestrijders klaar om ook de pompoen te beschermen.

Dit zijn allemaal voordelen die mogelijk kunnen optreden. Of het ook echt in de praktijk gebeurt is natuurlijk de vraag die we graag met jullie hulp willen gaan beantwoorden.

Wanneer begin ik met het experiment?

Het experiment start zodra je de tuinbonen zaait. Dit moment bepaal je zelf. Voorzaaien kan vanaf half februari. Zodra je de tuinbonen, pompoen én je keuzegewas hebt gezaaid, kun je dit doorgeven via antwoordformulier 1.

Wanneer eindigt het experiment?

Het experiment is afgelopen als je de eerste tuinbonen hebt geoogst. Vul als laatste antwoordformulier 6 in voor het doorgeven van je opbrengst. Dit kan ook als je géén bonen kon oogsten.

Wat is de rol van AVVN?

AVVN samen natuurlijk tuinieren is partner in het consortium van CropMix. We werken samen in het opzetten van MoestuinMix, dat gericht is op moestuiniers.

Wat krijg ik ervoor terug?

Naast dat deelnemen aan het experiment natuurlijk leuk is, krijg je ook inzicht in hoe je tuin het doet. Je ontvangt tussentijdse resultaten en interessante weetjes over gewassen, plagen en biodiversiteit. Daarnaast delen we leuke tips over tuinbonen. Ook niet onbelangrijk: met je deelname lever je een bijdrage aan kennis over duurzame landbouw en help je akkerbouwers in de toekomst met het vergroten van de biodiversiteit op hun akkers. 

Wie zit er achter MoestuinMix?

Onderzoekers van Wageningen University & Research coördineren CropMix, een vijfjarig onderzoeksprogramma, en de experimenten in MoestuinMix. Hierbij werken we samen met AVVN samen natuurlijk tuinieren.

Wat is het doel van het onderzoek?

Ons doel is om meer kennis op te doen over gewasdiversiteit en hoe dit in de praktijk werkt in een moestuin of op een akker. We zoeken specifiek naar gewascombinaties die de teelt bevorderen en de processen die hiervoor zorgen. Deze kennis zou van belang kunnen zijn voor akkerbouwers die aan de slag willen met gewasdiveristeit op hun akkers.

Waarom vragen jullie hulp aan moestuiniers?

Een moestuin is bij uitstek een plek waar de gewasdiversiteit hoog is, maar ook de verschillen tussen tuinen zijn groot. Bijvoorbeeld in de grondsoort, soort omgeving en welke gewassen er geteeld worden. Dat levert interessante data op.

Moestuiniers hebben bovendien vaak veel waardevolle kennis van het combineren van gewassen. Die kennis halen we graag op om te zien welke inzichten van nut kunnen zijn voor akkerbouwers.

Wat gebeurt er met mijn data?

Onderzoekers van CropMix zullen de verzamelde gegevens analyseren om conclusies te kunnen trekken over welke gewascombinaties goed werken, bijvoorbeeld voor een grotere opbrengst, minder plagen en meer biodiversiteit. Waar mogelijk gebruiken we de data voor wetenschappelijke publicaties om de resultaten verder te delen met andere onderzoekers en uiteindelijk met akkerbouwers.

We verwerken de resultaten uit je tuin anoniem en vertrouwelijk. Je deelname aan MoestuinMix is vrijwillig en je kunt je op elk moment terugtrekken zonder opgave van reden.

Staat je vraag er niet tussen? Je kunt ons mailen via moestuinmix@wur.nl.  

MoestuinMix is een samenwerking tussen CropMix en AVVN samen natuurlijk tuinieren.

CropMix wordt gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO)

Logo NWO

Privacyverklaring