In gesprek met moestuinders
Foto: Markus Spiske (Unsplash)
Hoe kunnen we in Nederland op een duurzame manier voedsel produceren in de toekomst? Die vraag staat centraal in CropMix, een vijfjarig onderzoeksprogramma waarin meer dan 70 wetenschappers, 25 akkerbouwers samenwerken en 35 partners (zoals bedrijven en lokale overheden) samenwerken. Centraal staat gewasdiversiteit: het combineren van verschillende gewassen op één akker, bijvoorbeeld door strokenteelt. Dit bevordert de biodiversiteit op de akkers en kan ons helpen minder afhankelijk te worden van bestrijdingsmiddelen.
Naar een duurzamer voedselsysteem
Hoewel er ontzettend veel belangrijke partners aan CropMix meedoen, is het onmogelijk om de overgang – ook wel transitie genoemd – naar een duurzamer voedselsysteem werkelijkheid te maken zonder de maatschappij te betrekken. En, hoewel wat mensen vinden erg belangrijk is en soms zelfs een voorwaarde is voor duurzamere voedselproductie, richt onderzoek zich juist vaak op producenten of institutionele partijen, zoals boeren of de overheid.
De rol van de consument
Daarom onderzoeken we in CropMix ook de rol van maatschappij in deze overgang naar duurzamere landbouw. Vaak hebben we het daarbij over de consument die keuzes maakt bij het kopen van eten. Helaas is het voor consumenten lastig om te weten waar hun voedsel vandaan komt en hoe het geproduceerd wordt. Dit komt door de groeiende afstand tussen consumenten en hun voedsel en door tussenkomende partijen, zoals supermarkten of horeca.
Producent en consument tegelijkertijd
Om binnen CropMix ook het standpunt van consumenten te betrekken, willen we weten hoe we voedselproducenten (zoals boeren) en consument met elkaar kunnen verbinden en welke kennis we (terug) kunnen geven aan de maatschappij om het voedselsysteem weer wat inzichtelijker te maken. Het is alleen moeilijk te bepalen of en welke kennis er op dit moment ‘ontbreekt’ bij consumenten.
Maar, in Nederland hebben we een unieke groep mensen die tegelijkertijd voedselproducent (boer) en consument zijn, omdat ze hun eigen groenten en fruit te telen én te eten: de moestuinders! Wij verwachten dat zij interessante kennis en ervaring hebben opgedaan bij het telen van gewassen, die ze (onbewust) gebruiken in hun keuzes als consument. Maken zij bijvoorbeeld andere keuzes in de supermarkt dan iemand zonder moestuin? Daarover gaan wij graag met moestuinders in gesprek.
Doe mee!
Mensen tuinieren om allerlei redenen, zoals beweging, plezier, of voedselvoorziening. Maar wij verwachten dat u als moestuinder onbewust relatief veel kennis over voedsel heeft. Door uw kennis te delen, kunnen we er samen voor zorgen dat ons voedselsysteem veerkrachtiger, gezonder en duurzamer wordt. De kennis wordt meegenomen in de uitkomsten CropMix, waarmee u bijdraagt aan een toekomstbestendig voedselsysteem. Maar het delen van uw ervaringen kan ook helpen bij het gelijkwaardiger beoordelen van kennis uit de praktijk. Hiermee steunt u ook het belang van en het behoud van volkstuinen en tuinparken, nu en in de toekomst.
Dus, heeft u een moestuin en wilt u uw kennis als consument en producent met ons delen? Doe dan mee met een interview en help ons te ontdekken waar belangrijke aangrijpingspunten liggen om de verandering naar een duurzaam voedselsysteem te versnellen. Meld u vrijblijvend aan via onderstaande knop of stuur een mail naar c.a.bodewes@vu.nl.
U kunt ook bijdragen door uw ervaringen met ons te delen via de onderstaande vragenlijst.
MoestuinMix
Binnen CropMix kijken we naar gewasdiversiteit: het combineren van verschillende gewassen op één akker, bijvoorbeeld door strokenteelt. Dit is goed voor de biodiversiteit op de akkers en kan ons helpen minder afhankelijk te worden van pesticiden.
Wat is het beste gewaspaar?
Een veelgehoorde vraag van akkerbouwers die strokenteelt of andere vormen van mengteelt overwegen is: welke gewassen gaan goed samen? Om daarachter te komen schakelen we graag de hulp in van ervaren en onervaren moestuiniers om verschillende combinaties te testen.
Experimenteren in de moestuinx
In het groeiseizoen van 2024 starten we met ons citizen science project ‘MoestuinMix’. Daarin gaan moestuiniers verschillende gewascombinaties met tuinbonen testen in hun eigen tuin. De eerste combinatie met tuinboon is voor iedereen gelijk, de andere bestaat uit tuinboon en een gewas naar eigen keuze. Ons doel is erachter te komen welke combinaties goed werken en welke processen daarvoor zorgen. De deelnemers meten onder andere de opbrengst van de bonen en observeren plagen (zoals luizen) en bestuivende insecten.
Je kunt je nu aanmelden om mee te doen. Lees meer via de onderstaande knop.
In samenwerking met
Athena Instituut
Over CropMix
Het CropMix-consortium bestaat uit een groot aantal partners en onderzoeksinstellingen, waaronder het Athena Instituut van de VU in Amsterdam.
Wilt u meer weten over dit onderzoek of heeft u vragen? Neem contact met onderzoeker Camilla Bodewes via c.a.bodewes@vu.nl.